Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=30283 
Heiligenkreuz, Zisterzienserstift, Cod. 115
AUGUSTINUS. EMBRICO MOGUNTINUS
Pergament   I, 69 Bl.   313×215   Heiligenkreuz, 12. bis 13. Jh. (1134/1147; Anfang 13. Jh.)   
 Volldigitalisat
Literatur zur Handschrift: Gsell 1891, 152 (online).F. Hübner, Vita Mahumeti. Historische Vierteljahrschrift. Zeitschrift für Geschichtswissenschaft und für lateinische Philologie des Mittelalters 29 (1935) 441-490, zur Hs. s. 445f. und 449ff.Embricon de Mayence. La Vie de Mahomet. Éd. par G. Cambier (Collection Latomus 52. Bruxelles 1962, 39, 44 und 46.Weber II 88 f.Beschreibung Ch. Egger (4. 10. 2012).Egger 2014, zur Handschrift und zur Parallelüberlieferung der Sentenzen vgl. besonders S. 100-103.Haidinger—Lackner 2015, 29, 123 f.

"Gsell 1891", "Weber II", "Egger 2014", "Haidinger—Lackner 2015", "PL", "CSEL", "CC", "CPL", "Weisweiler 1936"
alle Initien
(VDS) Fragment eines Rechnungsbuches; 14. Jh. Auf dem Pergament-Spiegelblatt eingeklebtes Papierfragment, zum Teil vom barocken Signaturenschildchen überklebt.
(1ra-43rb) Augustinus Retractationes (PL 36, 583-656; CSEL 36/1, 1-204; CC 57, 1-153. CPL 250).
   2
1ra Tit.: Sancti Augustini retractationum libri duo. Incipiunt capitula libri primi. — I. De academicis libri III...
2ra Tit.: Incipit liber primus. — Iam diu est ut facere cogito atque dispono... — ...alios a me dictos retractare coepissem. Explicit liber IIus retractationum.
(43rb-49rb) Augustinus Ep. 190 (PL 33, 857-866; CSEL 57, 137-162).
   1
43rb Tit.: Incipit epistola eiusdem ad Optatum episcopum. — Domno beatissimo et sincera dilectione desiderabili fratri... — ...sincera dilectione desiderabilis frater. Explicit epistola s. Augustini ad Optatum episcopum.
(49va-54va) Augustinus De divinatione daemonum (PL 40, 581-592; CSEL 41, 599-618. CPL 306).
   1
49va Tit. auf 49ra: Incipit liber eiusdem de divinatione demonum. — Quodam die in diebus sanctis octavarum... — ...quantum dominus adiuvat respondebimus. Explicit liber de divinatione demonum.
(54va) Ps. AugustinusViginiti unius sententiarum sive quaestionum liber, sententia 4 (De magis Pharaonis) (PL, 40, 726-727. CPL 373).
   1
54va Tit.: Incipit questio eiusdem s. Augustini de magis pharaonis. — Non oportet moveri cum magicis artibus miracula... — ...ut pro meritis animarum suarum cuique tribuatur.
(54vb-58vb) Summa "Potest quaeri, quid sit peccatum" (Ed. Weisweiler 1936, 260-268).
Die Textversion der Handschrift gegenüber der Edition Weisweilers (nach Zürich, Zentralbiblikothek C 61, 50v-53r) öfters leicht umgeformt, gekürzt oder erweitert. — Zur Summa vgl. Weisweiler 1936, 171-188. — Weitere Literatur s. bei Ch. Egger.
   1
54vb Potest quaeri, quid sit peccatum, utrum aliquid sit de rebus existentibus. Et iterum si est, an sit creatura dei vel etiam esse a deo habeat... — ...nos autem super hoc cum apostolo dicamus: O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae dei.
(58vb-59vb) Sententia. Ein Text mit demselben Incipit und Explicit in München, BSB, Clm 4654, 63v-65v.
   1
58vb Tit. auf dem oberen Freirand: De coniugio. — Mulier alligata est legi viri quamdiu vir eius vivit (I Cor 7,39). Ex his verbis apostoli conspicitur magnum esse sacramentum et lex coniugii. Sunt enim tria quae debent esse in legitimo coniugio... — ...tamen fuit legale conubium. Unde dixit angelus Ioseph: Noli timere accipere Mariam coniugem tuam.
(59vb-60ra, Z. 2) Sententia. Zur Sentenz und der Parallelüberlieferung vgl. Egger 2014 102.
   1
59vb Quaeritur etiam si quis vetulam duxerit uxorem quam scit ex vetustate sterilem si postea liceat ei dimittere eam... — ...sed si scit eam ancillam esse non licet ei dimittere eam.
(60ra, Z. 2-15) Sententia. Zur Sentenz und zur Parallelüberlieferung vgl. Egger 2014 102.
   1
60ra, Z. 2 Hieronymus (über der Zeile korrigiert zu: Gregorius) scribit ad Augustinum Anglorum episcopum qui quaesivit ab eo de quadam puella quae fecit sacramentum cum uno viro et postea cum altero... — ...nec paenitentiam potest agere vivente altero.
(60ra, Z. 15-28) Sententia. Zur Sentenz und zur Parallelüberlieferung vgl. Egger 2014 102.
   1
60ra, Z. 15 Augustinus autem scribens ad Amandum de coniugio adulterino dicit... — ...quae priori viro fecit sacramentum et adultero.
(60ra, Z. 28-60va, Z. 5) Sententia (de virginibus lapsis) (Gedruckt bei: O. Lottin, Psychologie et morale aux XIIe et XIIIe siècles V. Problèmes d'histoire littéraire. L'école d'Anselme de Laon et de Guillaume de Champeaux. Gembloux 1959, 316-317, Nr. 490. - Die genauen Angaben zum Standort in der Münchener Handschrift und zum Druck von Ch. Glaßner, Wien). Zur Sentenz und der Parallelüberlieferung vgl. Egger 2014 102.
   1
60ra, Z. 28 Hanc sententiam Hieronymi (über der Zeile korrigiert zu: Gregorii) sequitur Innocentius in capitulo hoc ubi scribit de monialibus... — ...ad priorem et subsequentem litteram postest referri.
(60va, Z.5-21) Sententia (de resurrectione corporum) (Gedruckt bei: Lottin, a. O., 320, Nr. 498, Z. 1-9). Zur Sentenz und der Parallelüberlieferung vgl. Egger 2014 103.
   1
60va, Z.5 Sollerter cavendum est ne de his quae ad profectum nostrae salutis deus instituit... — ...bonus quidem in vitam aeternam, malus in aeternam damnationem.
(60va, Z. 22-61rb) Sententia (de resurrectione corporum) (Gedruckt bei: Lottin, a. O., 320-321, Nr. 498, Z. 10-47). Zur Sentenz und der Parallelüberlieferung vgl. Egger 2014 103.
   1
60va, Z. 22 Quaeritur ergo si simus resurrecturi in eadem aetate in quo modo apparemus et in eadem quantitate. Sed scire debemus quia apparebimus in illa aetate in qua Christus surrexit, sed in eadem quantitate in qua modo sumus non ibi apparebimus... — ...tamen has partes deponunt quas habent exterioribus elementis.
(61rb-v) Unbeschrieben; nur Linierung ausgeführt.
(62ra-68vb) Embrico MoguntinusVita Mahumeti; 1135 von insgesamt 1148 Versen (PL 171, 1345-1366; ed. Hübner, a. O., 454-488; ed. Gambier, a. O., 48-92).
   1
62ra Heu, quot sunt stulti miseranda fraude sepulti,
Contemptaque Dei cognitione rei... —
...Sed nos errorum quia causas diximus horum,
Musa manum teneat et Mahumet pereat.
(69r) Inhaltsverzeichnis des 14. Jh.
(69v) Unbeschrieben.