Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=30301 
Heiligenkreuz, Zisterzienserstift, Cod. 134
ODO DE CIRINGTONIA. IOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA. INNOCENTIUS III. OTHLONUS
Pergament   125 Bl.   ca. 310×220   Heiligenkreuz ?, Mitte 13. Jh. bzw. 2. Hälfte 13. Jh.   
 Volldigitalisat
Literatur zur Handschrift: Gsell 1891, 155 (online).
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Figürlicher Buchschmuck   Federzeichnung(en)   

"Gsell 1891", "Schneyer", "PL", "Bloomfield", "Sharpe"
alle Initien
(1r-70rb) Odo de Ciringtonia Sermones per circulum anni (Schneyer 4, 483-489: Nr. 1-12, 14-29, 33, 35-47, 49-62, 65, 63, 66, 68-71, 76, 74, 86, 87, 84, 81.).
   1
1r Cum appropinquasset Iesus Hierosolymis et venisset Bethfage (Matth. 21,1). Praesens evangelium bis in anno legitur: In adventu domini et ramis palmarum, in adventu ante nativitatem et in adventu ante passionem......
(63/1va) Versus.
   1
63/1va Mens nisi sit pura nil prodest regula dura......
(70rb-70vb) Sermo de s. Martino.
   1
70rb Sermo in festo beati Martini. Iustus germinabit sicut lilium... (Is 31,1). Lilium valet contra adustionem sic beatus Martinus et alii confessores multas peccatorum adustiones sanaverunt. Sunt enim quattuor ligna, quibus fideles ad luxuriam uruntur. Primus est ornatus mulierum in facie et in vestibus... - ...ut ad iocundam coeli curiam valeamus pervenire et inter praedicta folia perpetuo florere. Praestante...
(70vb-72va) Odo de Ciringtonia Sermo in assumptione BMV (Incipit gleich Schneyer IV 488, Nr. 78).
   1
70vb Sermo in assumptione beatae Mariae virginis. Intravit Iesus in quoddam castellum... (Lc 10,38). Cum in hoc evangelio non fiat mentio de beata virgine, merito quaeritur quare in assumptione eius legatur. Ad quod dicedum, quod mysterium excellentiae beatae virginis in hac lectione praecipue declaratur... - ...in paradisi gloriam introducet, ad quam precibus eius pervenire valeamus.
(72va-73va) Odo de Ciringtonia Sermo in nativitate BMV (Schneyer IV 488, Nr. 75).
   1
72va Sermo in nativitate beatae Mariae. Liber generationis Iesu Christi... (Mt 1,1). In libro Sapientiae: Dum medium silentium tenerent omnia... Durus bellator in mediam exterminii prosilivit (Sap 18,14-15). Primum silentium fuit ante legem, quia non defuit qui audiret... - ...ut nos lumine gratiae et tandem gloriae illustraret Iesus Christus dominus noster etc.
(73va-75vb) Odo de Ciringtonia Sermo in sabbato post dominicam I quadragesimae (Schneyer IV 488, Nr. 79).
   1
73va Sermo dicendus sabbato in prima septimana quadragesimae. Assumpsit Iesus Petrum et Iacobum... (Mt 17,1). In transfiguratione Domini sex erant personae praesentes praeteriti. Ipse Christus de caelo, Moyses de inferno, Elias de paradyso, tres discipuli de praesenti exilio... - ...ut de rubore dominicae passionis immo sanguine nostrae redemptionis inebrietur.
(75vb-76vb) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in die palmarum (Schneyer III 514, Nr. 72).
   1
75vb Sermo in die palmarum. Expositio epistolae. Hoc enim sentite in vobis, quod et in Christo Iesu (Phil 2,5). Ad humilitatem, patientiam et caritatem Christi nos invitat apostolus, cuius caritas in hoc demonstratur... - ...invicem supportantes in mortificatione viciorum imitemur passionem Christi, ut et resurrectionis ipsius simus participes ipso praestante...
(76vb-77ra) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in dominica resurrectionis domini (Schneyer III 514, Nr. 75).
   1
76vb Dominica prima in resurrectione domini. Expositio epistolae. Expurgate vetus fermentum... (1 Cor 5,7). Hodie dominicae resurrectionis celebratur sollemnitas. Ideoque de ipsa Christi resurrectione historia legitur in evangelio. Et quia Christi resurrectio nostram spiritualem novitatem figurat... - ...qui sine ullo peccato tamen humiliter sustinuit peccatores.
(77ra-78ra) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in dominica resurrectionis domini (Schneyer III 514, Nr. 76).
   1
77ra Repetitio eiusdem. Expurgate vetus fermentum... (1 Cor 5,7). Quia domino hodie celebramus festivitatem paschalem et manducaturi sumus pascha, invitamur in lectione apostoli, ut vetus abiciamus fermentum... - ...hunc autem fructum duplicem ex hodiera communicatione sanctissimi corporis et sanguinis Christi nobis praestet dominus. Qui vivit...
(78ra-78va) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in dominica II post pascha (Schneyer III 515, Nr. 80).
   1
78ra Dominica secunda post resurrectionem domini. De epistola. Omne, quod natum est ex Deo... (1 Io 5,4). Iohannes agens de spirituali resurrectione, quae est animae a morte peccati resurrectio, nativitatem spirituali, quae idem est, quod animae resurrectio certis demonstrat... - ...Ideo dicit apostolus: Mihi mundus crucifixus est et ego mundo.
(78va-79ra) Sermo in die palmarum.
   1
78va [...] in palmis. Sequamur vestigia eius, qui dicit in Canticis: Ascendam in palmam et apprehendam fructum eius (Cant. 7,8). Ascendit enim dominus in palmam, scilicet arborem crucis triumphale et apprehendit fructus crucis. Fructus autem passionis est incorruptibilitas carnis et claritas resurrectionis... - ...Ascendamus cum ipso in arborem crucis et apprehendamus fructum eius duplicem, scilicet iustificationem peccatorum, Christum in praesenti via et eundem in futuro in praemium.
(79ra-80rb) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in dominica II post pascha (Schneyer III 515, Nr. 86).
   1
79ra Dominica prima post octavam paschae. Ego sum pastor bonus (Io 10,11). Dominus in hoc evangelio beneficium passionis suae nobis praestitum commemorans sic bonum pastorem informat exemplo. Igitur qui sibi assumit pastoris officium... - ...Date ei de fructu manuum suarum et laudent in portis opera eius (Prv 31,31), id est laudabilem eam faciant in portis iudicii opera sanctitatis etc.
(80rb-81ra) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in dominica III post pascha (Schneyer III 515, Nr. 90).
   1
80rb Dominica secunda post octavam paschae. Amen dico vobis... (Io 16,20). Dominus in hoc loco distinguit viam veritatis ab invio erroris. Unde Iohannes in quarto (?) capitulo (1 Io 4,6): In hoc cognoscimus spiritum veritatis et spiritum erroris...-...Tristitia vestra vertetur in gaudium et gaudium vestrum nemo tollet a vobis....
(81ra-81rb) Sermo in dominica III post pascha.
   1
81ra Dominica tertia de epistola. Cum mansuetudine suscipite insitum verbum etc. (Iac 1,21). Mansuetus nec irritat nec irritatur et attende quod dicit insitum verbum, quia verbum inseritur sicut surculus...-...perveniamus ad verbum aeternum, quod est Christus Iesus....
(81rb-82ra) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla Sermo in dominica IV post pascha (Schneyer III 516, Nr. 96).
   1
81rb Dominica quarta de epistola. Estote factores verbi etc. (Iac 1,22). Invitat nos apostolus non solum ad audiendum sed etiam ad faciendum, ne simus illis similes, qui manna colligentes reservabant in crastinum et inde scaturiebant vermes...-...quia lacrima extinguit incendium peccati et incendium supplicii....
(82ra-82vb) Innocentius III. Sermo de apostolis (Schneyer IV 46, Nr. 61).
   1
82ra Sermo de apostolis. Nimis honorati sunt amici tui Deus etc. (Ps. 138,17). In quo quispiam plus posset honorari quam ut veri dei veraciter appelletur amicus. Si enim honorificum reputatur inter amicos terrenni regis ascribi...-...ipsi pro nobis suis meritis et precibus interveniant apud eum, qui est super omnia, Deus....
(82vb-83va) Innocentius III. Sermo de uno apostolo (Schneyer IV 46, Nr. 62).
   1
82vb Sermo in natali unius apostoli. Nisi dominus custodierit civitatem... (Ps 126,1). Rex regum, fratres carissimi, diversas habet in diversis regionibus civitates, coelestem scilicet et terrestrem, spiritualem et corporalem. Coelestis civitas est triumphantium... - ...Ab his igitur hostibus meritis et praecibus beati apostoli N. civitatem suam custodiat dominus Iesus in saecula saeculorum, Amen.
(83va) Versus.
   1
83/1v Roma docente Petro famulatur credula Christo... - ...partes iturus ad ipsas.
(83va-83/1r) Interpretationes nominum apostolorum.
   1
83va Interpretationes nominum apostolorum. Nemo autumet Petrum sic casu vocari... - ...quia memoria eius mortalis est in ecclesia.
(83/1r-83/1v) Otloh de Sancto Emmeramo Moralia, metra et sententiae (PL 146, 131).
   1
83/1r Ante Dei vultum pravi nil constat inultum / Aut quis sponte sua mala punit... - ...Vis ingens animi nullius laude moveri.
(83/1v) Versus: In his casibus reconciliari debet esse.
   1
83/1v In his casibus reconciliari debet esse. Unde versus: Ignis adulterium destructio mensa remota... - ...consecrata sit.
(83/1v) Sex effectus eucharistiae.
   1
83/1v Sex effectus eucharisitae. Hostia commemorat, passum peccataque donat... — ...reficit tam corpus quam animam....
(83/1v) Divisio corporis Christi.
   1
83/1v Divisio corporis Christi. Corporis in partes Christi diviso fit tres... - ...quia talis oratio fit ad damnationem.
(111ra-119vb) Odo de Ciringtonia Summa de paenitentia (A. Teetaert, Quelques Summae de paenitentia anonymes dans la Bibliothèque nationale de Paris, in: Miscellanea Giovanni Mercati II: Letteratura medioevale (= Studi e testi 122), Città del Vaticano, 1946, 326-329.- Bloomfield 3871; Sharpe 405.).
   1
111ra Summa confessionum magistri Odonis Parisiensis. Poenitentiam agite, appropinquabit enim regnum coelorum (Mt 4,17). Legitur in Ecclesiastico c. 4: Aqua frigida animae sitienti nuntius bonus de terra longinqua est (Prov 25,25). Si quis valde sitiret et aquam bonam inveniret, affectuose biberet et diceret...
(120ra-121va) Sermo de apostolis.
   1
120ra Sermo de apostolis. Estote fortes in bello... (cf. Hrb 11,34). Quanto magis verbum Dei audimus, tanto magis nobis timendum est. Si non studeamus quod audimus operibus adimplere huic namque apostolus ait... - ...ut de pugna transeat ad victoriam, de victoria ad coronam, ad quam nos perducat...
(121va-122ra) Dominica II post pascha.
   1
121va Dominica prima post octavam paschae. Ego sum pastor bonus...(Io 10,11). Uerba Dei ut malleus et ignis ardens... - ...et offendentes prosternamus ad coelestem patriam cursum nostrum dirigentes, quam ipse praestare dignetur...
(122ra-122rb) Sermo ad conversos.
   1
122ra Sermo ad conversos. Arcta est via, quae ducit ad vitam, ampla, quae ducit ad infernum (cf. Mt 7,14). Quod ad infernum ducit habet septem gradibus: rapina, avaritia, fraus, cupiditas, usura, luxuria et vana gloria... - ...per paenitentiam et alia bona opera, ut perveniatis ad gloriam recepturi septem coronas praeparatas (?). Quod ipse...
(122rb-122vb) Sermo ad converti nolentes.
   1
122rb Sermo ad converti nolentes. Vae mihi, quia factus sum sicut qui colligit racemum post vindemiam (Mich 7,1). Attendite, si est dolor sicut dolor meus (Tren 1,12), quia factus sum sicut qui colligit racemum post vindemiam...-...cuius participes nos faciat ipse dominus noster Iesus Christus, qui......
(122vb-123va) Odo de Ciringtonia Sermo de defuncto (Incipit vgl. Schneyer IV 498, Nr. 193).
   1
122vb Sermo ad praesentem defunctum. Ego sum panis vivus, qui de caelo descendi etc. (Io 6,41). Fratres dilectissimi, si mortuus loqueretur verba eius diligenter audirentur. In veritate omnibus loquitur et ut verba eius plenius intelligatis, verba eius vobis recitabo... - ...quae sine pacato veniali decedunt statum in caelum feliciter transmigrant, ad quod nos perducat...
(123va-124ra) Sermo de adventu domini.
   1
123va De adventu domini. Ecce dies veniunt dicit dominus et suscitabo David germen iustum (Ier 23,5). Ea quae in novissimis temporibus fiunt in his verbis designantur. Quia sicut dicit apostolus: Caecitas ex parte contigit in Israel... - ...ut sicut diabolus per prudentiam deceperat, ita per prudentiam deciperetur.
(124ra-124vb) Sermo in dominca XXIV post pentecosten.
   1
124ra Dominica XXIIII post pentecosten. Cum sublevasset oculos Iesus... (Io 6,5). Quoniam sicut habetur in libro Sapientiae XVI: Non fructus nativitatis pascit homines sed sermo tuus... - ...est enim piscis fluvialis et est piscis marinus. Piscis fluvialis est bene conversans malveo religionis.