|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=30402 |
Heiligenkreuz, Zisterzienserstift, Cod. 238
BERNARDUS CLARAVALLENSIS. ODO MORIMUNDENSIS. HUGO DE S. VICTORE. SENTENTIAE. GREGORIUS MAGNUS
Pergament 152 Bl. 260×175 Heiligenkreuz, 3. Viertel 12. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 10)
"PL", "SBO", "Schneyer", "BGOC", "CC", "CPL"
alle Initien
| (1r-6r) | Bernardus Claravallensis
  : In ascensione domini sermo 6 (PL 183, 316-324; SBO V 150-160). 1 |
| 1r | Tit.: Sermo in ascensione domini de intellectu et affectu. Von späterer Hand: Sermones beati Bernhardi Clarevallensis abbatis. Hodie sedenti in throno antiquo dierum... |
| (6r-9r) | Bernardus Claravallensis
: In die pentecostes sermo 3 (PL 183, 330-334; SBO V 171-176). 1 |
| 6r | Tit.: Sermo in pentecoste. Quam libenter vobis communicem... |
| (9r-13v) | Bernardus Claravallensis
: Sermo in natitivtate Iohannis Baptistae (PL 183, 397-404; SBO V 176-184). 1 |
| 9r | Tit.: Sermo in nativitate Iohannis Baptiste de lucerna ardente tripliciter et tripliciter lucente. Sit procul ab his conventibus... |
| (13v-15v) | Bernardus Claravallensis
: In festo sanctorum apostolorum Petri et Pauli sermo 3 (PL 183, 412-416; SBO V 197-201.). 1 |
| 13v | Tit.: Sermo de eo quod scriptum est Hii sunt viri misericordię quorum iusticię oblivionem non acceperunt. Merito, fratres, apostolis sanctis mater ecclesia attribuit... |
| (15v-22r) | Bernardus Claravallensis
: In dominica infra octavam assumptionis sermo (PL 183, 429-438; SBO V 262-274). 1 |
| 15v | Tit.: Sermo in die assumptionis Marię de lectura Apokalipsis. Signum magnum apparuit in cęlo. - Signum magnum apparuit in caelo ... corona stellarum XII (Apc 12,1). Vehementer nobis quidem, dilectissimi, vir unus et mulier una nocuere... |
| (22r-24v) | Bernardus Claravallensis
: In labore messis sermo 3 (PL 183, 639-644; SBO V 222-228). 1 |
| 22r | Tit.: Sermo ad monachos dum meterent in campo. Haec est generatio quaerentium dominum, quaerentium faciem dei Iacob (Ps 23,6). E diversis et diversa quaerentibus hominum turbis... |
| (24v-29r) | Bernardus Claravallensis
: Sermo in natali s. Benedicti (PL 183, 375-382; SBO V 1-12). 1 |
| 24v | Tit.: Sermo in natali s. Benedicti de eo quod scriptum est Erit tamquam lignum quod plantatum est secus decursum aquarum. Convenientibus vobis in unum ad audiendum verbum salutis... |
| (29r-30v) | Odo Morimundensis
: Sermo in festo sancti Benedicti (PL 188, 1655-1658. Schneyer IV 501, Nr. 26). 1 |
| 29r | Tit.: Sermo IIus de s. Benedicto. Dilectus a deo et hominibus in benedictione est similem illum fecit in gloria sanctorum (Sir 45,1). Naturale est et virtuti proximat (sic !) suum honorare principium et a sua origine degeneri tramite non deviare... |
| (31r-32r) | Bernardus Claravallensis
: In dominica 1 Novembris sermo 1 (PL 183, 343-346; SBO V 304-306). 1 |
| 31r | Tit.: Sermo in Kalendis Octobris de visione Ysaię prophetę, oberhalb des Titels von späterer Hand hinzugefügt: beati Bernhardi. Vidi dominum sedentem super solium excelsum et elevatum et plena erat omnis terra maiestate eius (Is 6,1). Sublimis quaedam visio prophetico nobis sermone describitur... |
| (32r-34r) | Bernardus Claravallensis
: In dominica 1 Novembris sermo 2 (PL 183, 346-349; SBO V 307-310). 1 |
| 32r | Tit.: Sermo IIus unde supra. Plena, ait contemplator noster, de eo quem super solium viderat... |
| (34r-35v) | Bernardus Claravallensis
: In dominica 1 Novembris sermo 3 (PL 183, 349-351; SBO V 311-314). 1 |
| 34r | Tit.: Sermo IIIus. Non vobis arbitror excidisse de duobus Seraphim hodie nobis sermonem habendum esse... |
| (35v-37r) | Bernardus Claravallensis
: In dominica 1 Novembris sermo 4 (PL 183, 351-353; SBO V 315-318). 1 |
| 35v | Tit.: Sermo IIIIus. Cum dixisset propheta quia Seraphim stabant... |
| (37r-42r) | Bernardus Claravallensis
: In dominica 1 Novembris sermo 5 (PL 183, 353-360; SBO V 318-326). 1 |
| 37r | Tit.: Sermo Vus. Commendant nobis sacrae litterae Christum dominum... |
| (42r-46r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 506, Nr. 111). 1 |
| 42r | Tit.: Incipiunt sermones domini Odonis abbatis Morimundensis. Sermo Ius de verbis Ysaię prophete. Sibilabit dominus muscae... (Is 7,18). Enigma caelestis oraculi tangit quis, quid, quibus, propter quid operetur... - ...ingredi requiem talibus taliter praeparatam. Quam nobis praestare dignetur gratia sibilantis, illius honor et gloria per infinita saecula saeculorum. Amen. |
| (46r-51r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 502, Nr. 43). 1 |
| 46r | Tit.: Sermo IIus. Fecit rex Salomon thronum de ebore grandem... (III Rg 10,18). Resultat sub his figuris forma aequitatis, ordo virtutis et honestatis, quem observare debeat omnis... - ...nec est factum tale opus in universis regnis, quoniam is thronus sicut sol in conspectu dei et sicut luna perfecta in aeternum. |
| (51r-53r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 504, Nr. 78). 1 |
| 51r | Tit.: Sermo IIIus. Omnia quaecumque voluit dominus fecit... (Ps 134,6). Voluntatem domini et opus eius rimari magnificum est et divinum agnoscere et diffinire magnificentius et divinius... - ...benedicant animae nostrae dominum. Cuius laus est et benedictio in universis locis et temporibus per omnia saecula saeculorum. Amen. |
| (53v-59r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 507, Nr. 128). 1 |
| 53v | Tit. auf 53r: Sermo IIIIus de Iepte. Vetus continet scriptura quod Iephte vir bellator et fortissimus filius mulieris meretricis congregata manu valida contra filios Ammon hostes Israel pugnavit... - ...et annuo innovationis nostrae recursu vetustatis exutae monumenta celebranda cum lacrimis. |
| (59r-61v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 504, Nr. 79). 1 |
| 59r | Tit.: Sermo Vus. Opus gratiae eius qui operatur omnia in omnibus pulchra sub imagine rerum describens propheta ait: Adducet ventum urentem dominus de deserto... - ...thesaurus enim regni caelorum vim patitur et violenti deripiunt illum diripiendi tamen ... potestatem. Cuius est potestas et imperium in aeternum. Amen. |
| (61v-64r) | Odo Morimundensis
: Sermo in die pentecostes (Schneyer IV 504, Nr. 75). 1 |
| 61v | Tit.: Sermo VIus. Multum per omnem modum utilis fuit domini salvatoris ascensio nec magis ncessarium fuit hominibus quod descendens attulit in terris... - ...ut astet regina a dexteris eius in vestitu deaurato circumdata varietate (Ps 44,10). |
| (64v-66r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 504, Nr. 88). 1 |
| 64v | Tit. auf 64r: Sermo VIIus. Prophetarum elegantissimus Isaias praevidens in spiritu salvatoris adventum mystico sermone ad eius nos secum morum passibus virtutumque gressibus properare monet occursum... - ...et ambulare faciunt in semitis eius ipso adiuvante. Cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen. |
| (66r-67v) | Odo Morimundensis
: Sermo in die epiphaniae (Schneyer IV 505, Nr. 103). 1 |
| 66r | Tit.: Sermo VIIIus. Reges Tharsis et insulae... (Ps 71,10). Multi reges et prophetae voluerunt videre diem istum, viderunt et gavisi sunt, sed in spiritu. In spiritu praeviderunt nasciturum regem quem omnes reges terrae adorarent... - ...tribulationum toleratores in lacrimis seminantes et humiliter fructificantes et exemplo aedificantes. |
| (67v-70v) | Odo Morimundensis
: Sermo in dominica 5 quadragesimae (Schneyer IV 500, Nr. 11). 1 |
| 67v | Tit.: Sermo VIIII.us Christus assistens pontifex... (Hbr 9,11). Commendat apostolus in verbis istis pontificem magnum, qui penetravit caelos, Iesum tum quasi a virtute tum quasi ab excellentia... - ...ipso dicente: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi. |
| (70v-72v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 505, Nr. 98). 1 |
| 70v | Tit.: Sermo Xus. Qui vicerit faciam illum columnam in templo dei mei... (Apc 3,12). Proposita condicione pulchra nobis et concupiscibilis fit promissio. Promittit salvator vincentem facturum se columnam in templo dei sui nec foras amplius egressurum... - ...dicemus confidenter: Signatum est super nos lumen vultus tui domine. |
| (72v-73v) | Odo Morimundensis
: Sermo de BMV (Schneyer IV 505, Nr. 91). 1 |
| 72v | Tit.: Sermo de s. Maria. Sermo XIus.. Ista est quae ascendit per desertum quasi virgula fumi... (Ct 3,6). Virginis singularis diem celebrem agentes niti decet, ut virtutum est sequamur exempla formam induamus, nostram in vita ipsius pingamus vitam... - ...hac virtutum via sequamur ascendentem eandem habentes et ascendendi exemplum et proveniendi solacium. |
| (73v-75v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 507, Nr. 127). 1 |
| 73v | Tit.: Sermo XIIus. Verba bona, verba consolatoria, verba plena promissionis et spei loquens ad nos propheta. Descendere, inquit, faciet ad vos dominus imbrem temporaneum et serotinum in principio et replebuntur areae vestrae frumento... - ...quae etsi diversis ob personarum proprietatem significetur vocabulis, inseparabilis tamen est sicut substantiae ita et operationis. |
| (75v-76v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 502, Nr. 49). 1 |
| 75v | Tit.: Sermo XIIIus. Homo quidam descendebat ab Ierusalem in Iericho... (Lc 10,30). Inter parabolas a domino dictas et ista est, in qua misericordiae commendatur opus et caelestis forma pietatis pro captu nostro imitanda proponitur... - ...clemens ei reddet Samaritanus cum venerit glorificari in sanctis suis et reddere unicuique secundum opera sua. |
| (76v-77v) | Odo Morimundensis (?)
: Sermo. (M. Bernards, Zu den Predigten Odos von Morimond. Cîteaux in de Nederlanden. 4 [1953] 101-123, nennt die Hs. S. 103, A. 18). - Von Bernards 109 zum "Sondergut der einzelnen Handschriften" gerechnet; dort auch die Parallelüberlieferung angeführt. 1 |
| 76v | Tit.: Sermo XIIIIus. Egredere de terra tua et de cognatione tua... (Gn 12,1). Quia vetus testamentum novi principium fuit, quod antiquis patribus carnaliter est praeceptum, nobis spiritaliter constat implendum, Abrahae qui unus ad commendandam unitatem electus est praecipitur exire de terra sua... - ...sequitur Christum qui amore sustollitur et desideriis ubi ipse estin dextera dei sedens ex hoc nunc et usque in saeculum. |
| (77v-80r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 502, Nr. 47). 1 |
| 77v | Tit.: Sermo XVus. Gloriosa quaedam civitas construitur ex vivis lapidibus domino virtutum quam sua inhabitatione dignam efficit sine fine beatam. Ex cuius civibus unus ad ipsam loquitur: Gloriosa dicta sunt de te. Et apostolus fidelibus ait: Templum dei sanctum est qui estis vos. Eadem igitur fidelium congregatio et civitas est et templum... - ...in octava resurrectionis dimissurus nos in domum aeternitatis, ubi vestiti immortalitate cum ipso regnabimus sine fine. |
| (80r-82v) | Odo Morimundensis
: Sermo in dominica resurrectionis. (Schneyer IV 499, Nr. 1 [?]). - Der Sermo mit demselben Incipit und Explicit auch in Zwettl, Stiftsbibliothek, Cod. 119, 162v ss. 1 |
| 80r | Tit.: Sermo XVIus. Absorpta est mors in victoria (I Cor 15,54). Sermo brevis et longus, planus et plenus, plane plenus exultatione et laetitia, iocunditate et salute. Praedicat enim victoriam regis nostri, leonis de tribu Iuda, qui accubuit et suscitatus est... - ...ubi primum victoriarum percepturi sumus largitorem earum, ex quo et per quem et in quo omnia. Cui est gloria in saaecula. Amen. |
| (82v-85v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 501, Nr. 28). 1 |
| 82v | Tit.: Sermo XVIIus. Dilcetus meus descendit in hortum suum... (Ct 6,1). Verba carminis huius quae de sponso canit sponsa partibilia sunt in personam, actum, locum et causam. Nam in omni negotio quattuor haec concurrunt... - ...ut dilectus pascatur inter lilia in aeternum florentia ante dominum. |
| (85v-88r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 505, Nr. 102). 1 |
| 85v | Tit.: Sermo XVIIIus. Refert lectio evangelica quendam regulum, cuius filius infirmabatur Capharnaum, venisse ad Iesum, qui de Iudea in Galilaeam venerat et rogasse ut descenderet et sanaret filium eius... - ...sabbato salutem mereri insinuetur. |
| (88r-90v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 503, Nr. 48). 1 |
| 88r | Tit.: Sermo XVIIIIus. Habet sacrae historiae series quia venit Elias in Bersabee Iudae et dimisit ibi puerum suum et cetera usque ad montem dei Horeb. In rebus gestis perquirere gerenda aedificationis est causa... - ...ad fastigium perfectionis vel ad praesentiam pertingit mediatoris Iesu Christi domini nostri. |
| (90v-92v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 501, Nr. 37). 1 |
| 90v | Tit.: Sermo XXus. Ero quasi ros, Israel germinabit quasi lilium... (Os 14,6). Ut omnes a mari derivantur aquae, sic a fonte bonitatis omnis bonitas et a domino virtutum omnes virtutes. De plenitudine eius omnes accipiamus... - ...odoratus dominus odorem suavitatis remittit offensam, indulget gratiam, praestat virtutem et confert salutem. |
| (92v-93r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 499, Nr. 4). 1 |
| 92v | Tit.: Sermo XXIus. Ascendam super Ephraim arabit Iudas... (Os 10,11). Propheticae locutionis ambiguitas ex verborum ordine et distinctionis solvitur ratione. Perceptio sensus ordini viam parat, distinguendi limitat modum... - ...ipse est enim fructus laboris, corona certaminis, cursus bravium, beatorum gloria, diadema regnantium, perfectorum finis. |
| (93r-95r) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 501, Nr. 35). 1 |
| 93r | Sermo XXIIus. Erat quidam languens Lazarus a Bethania et cetera (Io 11,1). Ipsa lectionis huius superficies satis per se commendabilis est nec multo eget scrutinio ad commendationem, quam simplex quoque intellectus exteriori decore venustat... - ...pulchritudine munda relucet ad glorificandum patrem qui in caelis est. Expliciunt sermones domini Odonis abbatis Morimundensis. |
| (95r-96v) | Odo Morimundensis (?)
: Sententia de verbis apostoli. - Parallelüberlieferung in Klosterneuburg, Stiftsbibliothek, Cod. 353, 137v-138r. |
| (97r-99v) | Odo Morimundensis
: Sermo de omnibus sanctis (Schneyer IV 502, Nr. 51). 1 |
| 97r | Tit.: Sermo de omnibus sanctis. Cum utilis sit et efficax singulorum memoria sanctorum, utilior et efficacior est pia recordatio et religiosa veneratio omnium. Quod enim in parte laudabile est, in toto constat esse laudabilius... - ...sed ut quicquid in nobis est deo impleatur corpus et anima et spiritus. |
| (99v-101r) | Odo Morimundensis
: Sermo de omnibus sanctis (Schneyer IV 501-502, Nr. 39). 1 |
| 97r | Tit.: Item sermo de omnibus sanctis. Exsultabunt sancti in gloria, laetabuntur in cubilibus suis (Ps 149,5). Unusquisque propriam habet gaudendi materiam, alius quidem sic, alius autem sic. Sed ad differentiam hominum differentia est gaudiorum et boni de bonis bene, mali male de malis gaudent... - ...sancti exsultantur in conspectu dei et delectantur in laetitia. |
| (101r-102r) | Odo Morimundensis
: Sermo de omnibus sanctis (Schneyer IV 504, Nr. 84). 1 |
| 101r | Tit.: Eiusdem unde supra. Pretiosa in conspectu domini mors sanctorum eius (Ps 115,5). Scriptura divinitus inspirata viros virtutum laudare solita est ut per eorum imitationem spem habeamus et consolationem, spem implendorum praeceptorum, consolationem impletorum... - ...in quarta mentis puritate spiritus unitur. |
| (102r-104v) | Odo Morimundensis (?)
: Sermo de adventu domini (Schneyer IV 503, Nr. 69 [?]). 1 |
| 102r | Quanto studio ac cura pervigili, quali et quanto desiderio et affectu adventum domini exspectare debeamus, fratres carissimi, monemur tum a dignitate venientis tum a benignitate subvenientis tum a necessitate patientis... - ...in milvo humilitas incipientis, in tuture rigor paenitentis, in hirundine fervor diligentis, in ciconia affectus compatientis notantur. |
| (104v- 106v) | Bernardus Claravallensis
: Sermones de diversis, Sermo 45 (SBO VI/1, 262-266). 1 |
| 104v | Tit.: De sancta trinitate. Beata illa et sempiterna trinitas, pater et filius et spiritus sanctus, unus deus scilicet summa potentia, summa sapientia, summa benignitas... - ...de corde puro, conscientia bona et fide non ficta. |
| (106v-112v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 499, Nr. 2). 3 |
| 106v | Tit.: Ex evangelio. Ad intellegentiam evangelicae lectionis, quae describit eiectum a mediatore daemonem, quem discipuli non potuerunt eicere, planius accedemus, si totius summae continentiae summam sub unum aspectum breviter anteponemus... |
| 108r | Tit.: De spuma. Spuma in aquis undarum fatigatione concrescit, superfertur aquis, undarum impetu solvitur... |
| 108r | Tit.: De stridore. Rursum quia protegunt umbrae umbram eius post spumam stridet dentibus. Hoc est signum irarum sicut et ibi: Peccator videbit et irascetur... - ...ex eo quod negotio est attributum videtur et hoc ex ambobus sumere firmamentum. |
| (112v-115v) | Sermo. 1 |
| 112v | Tit.: Sermo de evangelio. Nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae et cetera (Io 2,1). Ut lectionis evangelicae distinctior sit expositio et perceptio facilior, considerandum in ea quid, quando, ubi actum sit. Actio nuptiae sunt, tempus dies tertia, locus Cana Galilaeae. Item actio illustratur dignitate et miraculo... - ...tamen viso miraculo plenius et firmius crediderunt, ex magnitudine facti potentiam, ex utilitate gratiam facientis animadvertentes. |
| (116r-118v) | Odo Morimundensis
: Sermo (Schneyer IV 506, Nr. 106). 1 |
| 116rv | Tit. (auf 115v): De verbis evangelii Exiit qui seminat seminare semen suum. Semen in agro verbum dei in ore credentis triplicem fructum operatur: tricesimum, sexagesimum, centesimum. Fructus tricesimus peccatum et causas peccati expellit, sexagesimus virtutes et causas earum acquirit... - ...instar illius qui raptus fuit in paradisum et usque ad tertium caelum. |
| (118v-119v) | Bernardus Claravallensis
: Sermones de diversis, Sermo 80 (PL 183, 698-699; SBO VI/1, 320-321). 1 |
| 118v | Tit.: Sententia de Psalmo XXXprimo. Ecce quam bonum et quam iucundum habitare fratres in unum (Ps 132,1). Est unitas naturalis, unitas carnalis, unitas virtualis, unitas moralis, unitas spiritualis, unitas socialis... - ...obstinatio humilitate, suspicio et simulatio caritate pelluntur. |
| (119v-124v) | Odo Morimundensis
: Sermo de opere primi diei. (vgl. BGOC 4815 zu Wien, ÖNB, Cod. 756). - Der Sermo in Wien, ÖNB, Cod. 756 als Nr. 32 der dort überlieferten Sermones des Odo gezählt. 17 |
| 119v | Tit.: De opere primi diei unde loquendum sit secundum quid et ad quid. In capite libri scriptum est quo ordine visibilis iste mundus dei verbo in formam redactus sit dispositionis... - ...doceantque virtutem quae ministrant utilitatem. |
| 119v | Tit.: Nota capitula expositionis sensum sequi non littere. Quod a dei sapientia et virtute ratio illuminetur et accendatur voluntas. In principio creavit deus caelum et terram. Sermo propheticus ponit auctore, ponit actionem, ponit effectivam causam auctorem deum... - ...ponit lumen iudicii, in voluntate figit gressum consilii. |
| 120r | Tit.: De tribus proprietatibus rationis. Exquisita similitudine caelo comparabitur ratio. Sit alta ut caelum... - ...clara illustratione virtutis (über der Zeile: vel veritatis). |
| 120r | Tit.: De tribus proprietatibus voluntatis. Assimilabitur proinde voluntas terrae si sit fertilis... - ...perseverantia stabilis, terra satis optima erit. |
| 120v | Tit.: Quod a natura habetur voluntas a gratia datur bona. Talem in principio creat deus terram quae antea erat inanis... - ...invisbilis sine opere absque ordine incomposita. |
| 121r | Tit.: Quod ignorantia et certitudo predestinationis mentem obnubilant. Necdum existente luce et terra inani et vacua tenebrae erant super faciem abyssi... - ...et si vocatum se videt utrum electus sit ignorat. |
| 121r | Tit.: De spiritus sancti operibus in nobis. Sed sive caligo ignorantiae obnubilet vel praedestinationis occultae deterreat incertitudo... - ...et fiant non modo in animam viventem sed et in spiritum vivificantem |
| 121v | Tit.: De fide et proprietatibus eius. Creato caelo excelso puro et claro et terra fertili submissa ac stabili... - ...sine fide impossibile est placere deo, sed quaerendum quid ipsa sit. |
| 122r | Tit.: Diffinitio fidei et expositio. Generata apostoli definitione in fide, quae data est secundum causam... - ...aufertur contadictio, dubietas per certitudinem. |
| 122r | Tit.: De triplici efficientia fidei. Et vidit deus lucem quod esset bona (Gn 1,4). Pulchre videtur quae videnti administrat officium... - ...dat mercedem ut percipiamus. Hinc bona dicitur et est. |
| 122v | Tit.: Aliud apostoli testimonium ad utilitatem fidei demonstrandam. Rursum sub nomine lucis fidei videtur utilitatem commendare... - ...sub typo lucis fides divino comprobatur intuitu. |
| 123r | Tit.: De discretione fidei et perfidie. Postquam lux est visa legitur et divisa. Nam sequitur: Et divisit lucem a tenebris... - ...nec luci tuae angelus tenebrarum infundat caliginem, ut quae discrevisti permisceat. |
| 123r | Tit.: Quod a fide ducitur intellectus, in ignorantiam percipitat perfidia. Appellavitque lucem diem et tenebras noctem. Scriptura dicit: Nisi credideritis non intellegetis... - ...qui secundum propositum vocati sunt sancti. |
| 123v | Tit.: De quatuor fidei et omnium virtutum gradibus. Lux sane legitur facta, visa, divisa, appellata, facta ut esset... - ...nisi pura non delectat, nisi nota non fructificat. |
| 124r | Tit.: De exercicio virtutum per temptationem. Post creationem, visionem, divisionem et appellationem lucis concluditur opus primi diei in hunc modum... - ...terminatus in vespere temptationis consolationis mane sequentis. |
| 124r | Tit.: De unitate fidei. Advertendum quod hunc diem non primum sed unum nominat theographia unitatem fidei commendare forsitan intendens... - ...sed omnium credentium unus est deus. |
| 124v | Tit.: Brevis dictorum summa. Ecce adiuvante eo qui dat omnibus affluenter et non improperat quid caelum et terra... - ...secundae lucis radios alacrior ferventiorque aggrediatur intueri. |
| (124v-126v) | Bernardus Claravallensis
: Parabola V (PL 183, 770-772; SBO VI/2, 282-285. BGOC 8013). Derselbe Text auch in ÖNB, Cod. 1049, 84v-85v. 1 |
| 124v | Tit.: Sermo de virtutibus. Rex potens et nobilis tres habuit filias fidem spem et caritatem. His delegavit civitatem eximiam... - ...frustra vigilat qui custodit eam. |
| (126v-127v) | : Sermo (Schneyer II 803, Nr. 278). - Der in dieser Handschrift anonym vorliegende Sermo hinsichtlich des Textes von demjenigen in Heiligenkreuz, Cod. 235, 24r-25r vielfach abweichend. 1 |
| 126v | Quamdiu in hoc mundo sumus peregrinamur a domino (II Cor 5,6). Unde David: Advena ego sum apud te, et deplorando: Heu mihi quia incolatus meus prolongatus est... - ...in fine de quo dominus ad serpentem: Tu insidiaberis calcaneo eius. |
| (128rv) | Bernardus Claravallensis
: Sententiae, series 3, sententia 116 (SBO VI/2, 209-210, Z. 21. BGOC 6594). - Mit diesem Umfang auch in Klosterneuburg 909, 91v-92r. 1 |
| 128r | Filius summi regis uxorem habere volens misit servos acquirere eam sibi (Mt 22,2). Illi autem occisi sunt, scilicet prophetae. Postea ipsemet venit, accepta licentia a patre... - ...segetes congregando officium rusticorum indebite affectant. |
| (128v-129v) | Bernardus Claravallensis
: Sententiae, series 3, sententia 74. (SBO VI/2, 113-115. BGOC 8092). 1 |
| 128v | Scire deum summa scientia est. Haec est illa beatitudo pro qua militamus deo... - ...de tertia: Mihi absit gloriari nisi in cruce domini. |
| (129v-132r) | Hugo de Sancto Victore
: De septem cordibus et earum consonantia, de septem donis et de septem vitiis. (R. Baron, Textes spiriutels inédits de Hugo de Saint-Victor. Mélanges de science religieuse 13 [1956] 157-178; Druck von Nr. 12 auf 174-177; H. Rochais, Enquète sur les sermons divers et les sentences de saint Bernard. Analecta sacri Ordinis cisterciensis 9 [1953] 85-86; J. B. Schneyer, Ergänzungen der Sermones und Miscellanea des Hugo von Sankt Viktor aus verschiedenen Handschriften. Recherches de théologie ancienne et médiévale 31 [1964] 260-286, 283; BGOC 6053). - Der Text von der bei Baron wiedergegebenen Fassung in Douai 365, 72rb-73vb bzw. Douai 366, 106va-108rb leicht abweichend. Der Text wird von Baron als authentisch angesehen. 10 |
| 129v | Tit.: In pentecosten. Dum complerentur dies pentecostes (Act 2,1). Completi sunt hi dies qunado venit ad quinquagesimam. Dies illi isti sunt de quibus dicitur... - ...quia nec tacere potest nec verba exprimere. |
| 130r | Tit.: De VII donis spiritus sancti. Ex consonantia huius soni mira procedit melodia per septem discrimina. Septem enim chordae... - ...haec sunt septem tonitrua de quibus in Apocalypsi legitur. |
| 130r | Spiritus timoris vox timoris et terribilis, terret enim peccatores vox illa... - ...perfecta caritas foras mittit timorem. |
| 130r | Tit.: II. Si sequens chorda adeo graviter sonaret nemo posset pati... - ...inexplicabilem reddit consonantiam. |
| 130r | Tit.: III. Hoc lacte nutriti ascendunt ad studium scientiae quam disserter spiritus administrat in scripturis... - ...fecit anathematizare opera diaboli. |
| 130v | Tit.: IIII. Hanc chordam scilicet dissertam sequitur chorda secura spiritus scilicet fortitudinis... - ...consonantias habent inter se ad inferiores. |
| 130v | Tit.: V. Spiritus enim consilii circa dilectionem proximi acutum reddit. Qui cum multa proponit consilia supervenit VI. spiritus intellectus qui subtiliter examinat et de multis unum eligit. Quae ergo adinvenit illius acuituas examinat huius subtilitas. |
| 131r | Tit. auf 130v: VII. Spiritus sapientiae stabilis est, versatur enim circa cognitionem dei... - ...sed inveniat substantiam suam tamquam nihilum ante deum. |
| 131r | Tit.: De septem vitiis. Huic melodiae omnino dissona sed inter se consona est superbiae generatio... - ...scilicet gulae et luxuriae quae sub voluptate carnis continentur. |
| 131v | Illis ergo qui securi iacent in vitiis nullus sonus idoneor est quam terribilis. Eos itaque terret deus severitate sui iudicii... - ...ut vix de se possint iudicare an glorientur in se. |
| (132v-133r) | : Sermo (J. B. Schneyer, Ergänzungen der Sermones und Miscellanea des Hugo von Sankt Viktor aus verschiedenen Handschriften. Recherches de théologie ancienne et médiévale 31 [1964] 260-286, 282; BGOC 8157; Schneyer II 788, Nr. 34). 1 |
| 132v | Tit. auf 132r: De VII beatitudinibus. Beati pauperes spiritu (Mt 5,3). Series succincta sed auditu iocunda fructu aeterna. Videndum quis hic sermonem habuerit et quibus et ubi... - ...Christus qui factus est oboediens usque ad mortem. |
| (133r-134r) | : Sermo (J. B. Schneyer, Ergänzungen der Sermones und Miscellanea des Hugo von Sankt Viktor aus verschiedenen Handschriften. Recherches de théologie ancienne et médiévale 31 [1964] 260-286, 282; BGOC 10712; vgl. auch Schneyer II 788, Nr. 32). 3 |
| 133r | Beati mites quoniam ipsi possidebunt terram (Mt 5,4). Inter ceteras meritorum dotes et cetera virtutum insignia quasi solaris radius et praeconialis titulus est mansuetudo... - ...unde ipse de se erat Moyses vir mansuetus, David humilitatem, Salomon sapientiam, Daniel castitatem et cetera. |
| 133v | Sciendum quod plerique ideo patientes videntur quia retribuere mala non possunt. Quibus si occasio detur... - ...martyr tamen exstitit quia patientiam in animo exhibuit. |
| 134r | Mansuetis et mitibus proponitur merces quoniam ipsi possidebunt terram... - ...in patientia vestra possidebitis animas vestras. |
| (134r-135v) | Bernardus Claravallensis
: Sententiae, series 3, sententia 118 (SBO VI/2, 213-215. BGOC 6018). 1 |
| 134r | Christus et ecclesia unum corpus constituunt. Christus caput, ecclesia corpus, quia sicut in capite vita... - ...haec est concatenatio ecclesiae si capiti suo velit uniri. |
| (135v-137r) | : Sermo (PL 157, 1122-1125. H. Rochais, Textes Bernardins dans un manuscrit de Berlin. Analecta Cisterciensia 23 [1967] 153-178, 175, Nr. 27; BGOC 6195; J. B. Schneyer, Ergänzungen der Sermones und Miscellanea des Hugo von Sankt Viktor aus verschiedenen Handschriften. Recherches de théologie ancienne et médiévale 31 [1964] 260-286, 282; Schneyer II 793, Nr. 115). - Rochais a. O. neigt zu einer Zuschreibung des Textes an Bernardus Claravallensis. 1 |
| 135v | Egredimini filiae Ierusalem et videte regem Salomonem in diademate quo coronavit eum mater sua (Ct 3,11). Delicatis et infirmis proponitur haec exhortatio per spiritum sanctum. Delicati sunt qui in Aegypto vel in Babylone volunt prosperari... - ...videmus Iesum gloria et honore coronatum. Gloria et honore coronasti eum domine. Hoc in Psalmo. |
| (137r-137v) | Sententia. - Möglicherweise noch zum vorangehenden Text gehörig. 1 |
| 137r | Affectiones in nobis sunt naturaliter amor, gaudium, timor et tristitia. Sed his nos abutimur amando vel gaudendo... - ...ut et tu scias contristari pro peccatis et defectu tuo et proximi. |
| (137v-138v) | Sermo. (Abgedruckt bei: H. Rochais, Textes Bernardins dans un manuscrit de Berlin. Analecta Cisterciensia 23 [1967] 153-178, 175-176, Nr. 16. BGOC 7756; Schneyer VIII 714, Nr. 12). - Von Rochais a. O. als "Texte bernardin" angesehen . 1 |
| 137v | Revertere revertere Sunamitis revertere revertere (Ct 6,12). Quattuor sunt aversiones quibus miserabilis aninma a deo separatur et elongatur exulans in regione umbraa mortis, scilicet mundana laetitia... - ...pluraliter dicit intueamur propter distinctionem trinitatis in tribus personis. |
| (138v) | Sententia. (PL 157, 1105A-B; auch abgedruckt bei: H. Rochais, Inédits bernardins dans le manuscrit de Harvard 185. Analacta monastica 6 = Studia Anselmiana 50 [1962] 53-175, der Abdruck auf 144. H. Rochais, Textes Bernardins dans un manuscrit de Berlin. Analecta Cisterciensia 23 [1967] 153-178, 176, Nr. 17, 29. BGOC 7756; Schneyer VIII 714, Nr. 12). - Von Rochais a. O. als "Texte bernardin" angesehen. Das Stück entspricht den ersten sieben Zeilen des von Schneyer II 787, Nr. 24 als Sermo des Hugo de Sancto Victore angesehenen Text in Heiligenkreuz 235, 14r. 1 |
| 138v | Ascensiones in corde suo disposuit (Ps 83,6). Homo per tres descensiones gradus ruinae incurrit. primus est propriae voluntatis praesumptio... - ...istae sunt tres dietae uibus ad Christum redimus. |
| (138v-139v) | Sententia. 1 |
| 138v | Tribus modis homo salvatur: agnitione iniquitatis sive oboedientia et perseverantia in doctrina Christi. Per tria ornatur anima: per cogitationem rectam, per sermonem veritatis, per opera iustitiae... - ...VIIa erit cultus iustitiae pax silentium et securitas in aeternum. |
| (139v) | Sententia. 1 |
| 139v | Prima igitur remissio peccatorum qua baptizamur in aqua secundum illud quod scriptum est: Nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu sancto non potest videre regnum dei. Secunda remissio caritatis affectus ut illud: Remittuntur ei peccata multa quia dilexit multum. |
| (139v-151v) | Editiuncula de incarnatione verbi. - Weitere Überlieferung in Melk, Cod. 6, 169ra-176ra, Cod. 336, p. 302a-314b; Metz, BM, Ms 1212, p. 445-467; Rein, Cod. 40, 92v-110v;. 1 |
| 139v | In principio principium sine principio et finis sine fine, deus cum viget filius ex corde proprio genitus ante saecula unigenitus... - ...ut homo fieret deus, per suae maiestatis essentiam tribuat nobis de se digna meditari, bona loqui, gratia operari, qui sine fine vivit et regnat cum patre et spiritu sancto in omnia saecula saeculorum. Amen. |
| (151v-152r) | Gregorius Magnus
: Homiliae in Hiezechielem, lib. II, hom. 1,9 excerp. (PL 76, 942A-C; CC 142, ... CPL 1710). 1 |
| 151v | Habebat in vestimento et in femore suo scriptum: Rex regum et dominus dominantium (Apc 19,16). Quid enim vestimentum eius est nisi corpus quod sumpsit ex virgine? Nec tamen aliud vestimentum eius est... - ...unde in mundo innotuit, ibi de se lectionis scientiam infixit. |