Vorau, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 259/I (olim LA 1 PH)
ANTIPHONARIUM (SOG. VYŠEHRADER ANTIPHONAR)
Pergament398 Bl.580×380Böhmen (Prag), 7. Jahrzehnt 14. Jh. und Österreich (Vorau), 1496 Provenienz/Letztbesitzer: Vyšehrad (Prag), Kollegiatkapitel St. Peter und Paul
Das Antiphonar wurde vermutlich für das Kollegiatkapitel St. Peter und Paul auf dem Vyšehrad in Prag hergestellt. In den Hussitenwirren gelangte es nach Wien, wo der Vorauer Propst Andreas Pranbeck (1433-1453) die vier großformatigen Bände um 1435 günstig (vili precio, vgl. 1r) erwerben konnte. Im letzten Jahrzehnt des 15. Jh. adaptierte man in Vorau mit teils erheblichen Eingriffen den Inhalt für die Salzburger Liturgie: Blätter wurden entfernt oder überschrieben, neue hinzugefügt, Initialen ausgeschnitten, an anderen Orten wieder eingefügt, überklebt oder übermalt.
"CMD-A VII"
alle Initien
Antiphonarium (sog. Vyšehrader Antiphonar).
1
(1r Besitzvermerk, Datierung, auf Rasur) Genitricis dei Marie necnon ad sancti Thome apostoli laudem et honorem hec volumina per venerabilem in christo patrem et dominum Andreas Pranpegkh huius loci prepositum vili precio redempta circa annos domini 1435 que de quodam monasterio in Bohemia famosissimo per hereticos funditus deuastato ad Wiennam deuenerunt. Post alicuius autem temporis curricula ipsi fratres talia percipiendo ad aliquod monasterium deuenisse inde gaudentes per internuncium non posse nec velle ea redimere ipsorum consensus nobis oblatus est. Quare circa domini 1496 a quibusdam fratribus conuentualibus ad rubricam Salczeburgensem atque huius Voravensis cenobij consuetudinem reducta sunt elaboriosissime. ... — ... (398r Datierung, Besitzvermerk) Anno domini Millesimo Quadringentesimo Nonagesimo octauo emendationis laborem maxima cum diligentia fidelique studio fine clausit sancti Martini profestum. Singulis tamen supplicantes si quedam minus ordinata hic uel alibi secundum rubricam uel consuetudinem reperta fuerint potius fraterna supersedere caritate quam ligua deformare laborent defectum anteponendo in omnibus bene agere et in nullis deuiare magis diuinum quam humanum esse. Nam quedam minus necessaria quedam obmissa quedam repetita quedam adiecta propter supplementum quandoque reperiuntur que per se satis attestabitur iste liber qui est Monasterij beate Marie virginis Sanctique Thome Apostoli in Voraw Ordinis Aurelij Augustini Canonicorum Regularium etc. Datum et actum anno quo super. [Vorau, 8.11.1498]