Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7696 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 115
MISSALE PATAVIENSE
Olim: II 2 D 10    Pergament   271 Bl.   340×255   Österreich (Diözese Passau) (Wien?), um 1430 (?)
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 2, 55-60, Abb. 5 (1r) (online).
Lagen: 12.IV96 + (IV-1)103 + 4.IV135 + (IV-1)142 + 16.IV268(279) + (I-1)269(271)
Dickes, teilweise löchriges und an den Rändern abgegriffenes Pergament. Am Beginn fehlt eine Lage (Kalendar). Zwischen Bl. 100 und 101 sowie zwischen 135 und 136 fehlt jeweils ein Blatt (mit Textverlust, nach Bl. 135 Verlust des Kanonbildes). Am Schluss fehlt mindestens ein Blatt (mit Textverlust). Zahlen 145 und 187 in der Foliierung doppelt. Lagenreklamanten.
Schrift:
Schriftraum: 232 × 165    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 29   
Schriftart: Textualis formata (Textura) – Marginalien – Glossen
Von Tintenlinien gerahmt, auf Tintenliniierung. Randnotizen und Korrekturen in Textualis cursiva. Bl. 136-139: 228x164, einspaltig, 21 Zeilen. Zirkelstiche.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Deckfarbeninitiale(n)   Ranke(n)/Bordüre(n)   Goldverwendung   
Buchmaler: Illuminator Michael (Meister Michael)  
(1r, 13v, 102v, 124r, 136r) unfigürliche Deckfarbeninitialen. Zum Illuminator Michael s. Rischpler 2009 und Susanne Rischpler, in: MeSch V, 36-39. (Angaben hinzugefügt 2.12.2020)

Einband: Stams     15. Jh.     Gotisch     Schmucklos        
Einbandfragment oder Abklatsch vorhanden
Zwei Lederschichten über Holz. Deckel ursprünglich mit rot gefärbtem Leder, später darüber mit grünem Wildleder überzogen (letzteres nur in spärlichen Resten erhalten), Holzdeckel teilweise freiliegend. Spuren zweier Leder-Metall-Schließen und von je fünf runden Beschlägen. Kanten gerade, bei den Schließen eingekerbt. Rücken wie in Stams häufig später mit weißem Schweinsleder überzogen. Vier Doppelbünde, unten in schwarzer Farbe Stamser Signatur K 4. Kapitale mit Spagat umstochen. Spiegel des VD: einzelnes Pergamentblatt mit liturgischem Text, als Spiegel des HD das letzte Blatt der letzten Lage aufgeklebt.


Herkunft der in der Passauer Diözese, wohl in Wien entstandenen Handschrift nicht gesichert. Zeitpunkt der Erwerbung durch das Kloster Stams unbekannt. Im Stamser Katalog (Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 1001) unter Signatur K 4 eingetragen als "Missale antiquum". 1808 anlässlich der Aufhebung des Klosters Stams der ULB Tirol übergeben.
Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808, K 4

Addendum zum gedruckten Katalogband 2, S. 56: (127rb) Feria quinta

Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Walter Neuhauser 1991
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 2", "Rischpler 2009", "MeSch V", "Copinger", "Chevalier", "AH"
alle Initien
Missale Pataviense (Copinger 11348, Copinger 11349 u.ö.).
(VDS) Benedictio salis et aquae.
(1ra-132va) Temporale. Vom 1. Adventsonntag bis Fronleichnam.
(1ra) In adventu domini dominica prima.
(7ra) Sabbato quattuor temporum (Chevalier 2453). Mit Hymnus.
(11rb) Nativitas domini in galli cantu (Weihnachten) (AH 53/10, Chevalier 7390). Sequenz.
(12rb) In aurora (AH 53/16, Chevalier 5323). Sequenz.
(13va) Ad publicam missam (AH 53/15, Chevalier 11903). Sequenz.
(14vb) Stephanus, hl., Protomartyr (AH 53/215, Chevalier 7662). Sequenz.
(15vb) Iohannes, Apostel (AH 53/168, Chevalier 9755). Sequenz.
(16vb) Innocentes. Ohne Sequenz.
(19ra) In octava innocentium (unschuldige Kinder) (AH 53/157, Chevalier 10547). Sequenz.
(19vb) Epiphania (AH 53/29, Chevalier 6111). Sequenz.
(29ra) Septuagesima.
(30ra-b) Vermerk: Si festum dedicacionis infra LXXam venit celebretur sollempniter cum omni cantu preter Alleluia et sequencia pro quibus canitur tractus iste Qui seminat. Officium dominicale per totam ebdomadam canitur.
(34ra) Feria quarta cinerum.
(37vb) Dominica prima in quadragesima.
(77va) In die palmarum.
(92va) Feria quinta in cena domini.
(94ra) Feria sexta in Parasceve. Mit kurzer Grablegungsliturgie.
(99va) Sabbato sancto. Mit Text des Exultet.
(102vb) In die sancto paschae (Ostern) (AH 53/36, Chevalier 10417; AH 54/7, Chevalier 21505). Sequenz.
(104ra) Feria secunda (AH 53/46, Chevalier 14370). Sequenz.
(105rb) Feria tertia (AH 53/50, Chevalier 750). Sequenz.
(106rb) Feria quarta (AH 53/52, Chevalier 750). Sequenz.
(107rb) Feria quinta (AH 53/56, Chevalier 7610). Sequenz.
(108va) Feria sexta (AH 54/7, Chevalier 21505). Sequenz.
(109ra) Sabbato (AH 54/7, Chevalier 21505). Sequenz.
(110ra) In octava paschae (AH 54/148, Chevalier 11781). Sequenz.
(118vb) In die ascensionis (Christi Himmelfahrt) (AH 53/67, Chevalier 19756). Legende.
(121rb) Sabbato sancto pentecostes (AH 50/183, Chevalier 17513). Sequenz.
(124ra) In die sancto pentecostes (Pfingsten) (AH 53/70, Chevalier 18557). Sequenz.
(125ra) Feria secunda (AH 54/153, Chevalier 21242). Sequenz.
(125vb) Feria tertia (AH 53/70, Chevalier 18557). Sequenz.
(126va) Feria quarta (AH 53/70, Chevalier 18557). Sequenz.
(127rb) Feria quinta.
(127vb) Feria sexta (AH 53/70, Chevalier 18557). Sequenz.
(128va) Sabbato (AH 54/153, Chevalier 21242). Sequenz.
(130vb) De sancta trinitate (Trinität) (AH 53/81, Chevalier 2432). Sequenz.
(131va) De corpore Christi (Eucharistie) (AH 50/385, Chevalier 10222).
(132va-134rb) Dedicatio ecclesiae et altaris.
(132va) In dedicatione ecclesiae (Kirchweihe) (AH 53/247, Chevalier 15712). Sequenz.
(133va) In dedicatione altaris. Ohne Sequenz.
(134rb-va) Gloria. Marianisches Gloria. Credo.
(134vb-135vb) Präfationen und Communicantes.
(136r-139v) Canon missae. Von Te igitur bis Doxologie. Pater noster. Libera. Pax domini. Agnus Dei. Kommunion- und Schlussgebete.
(140ra-180rb) Temporale. Für die Zeit nach Fronleichnam bis zum letzten Sonntag nach Pfingsten.
(140ra) Dominica prima post Penthecostes.
(165rb-169vb) Quattuor temporum.
(179va) Dominica XXV.
(180va-236ra) Sanktorale. Von Andreas bis Virgilius.
(180va) Vigil von Andreas.
(181rb) Andreas, Apostel (AH 53/122, Chevalier 4449). Sequenz.
(182ra) Barbara, hl. (Chevalier Nr. 6089). Sequenz.
(182va) Nicolaus, hl. (AH 55/265, Chevalier 10249). Sequenz.
(183ra) Oktav von Andreas.
(183rb) Conceptio BMV (Maria Empfängnis) (AH 54/188, Chevalier 3701). Sequenz.
(183vb) Damasus. Lucia.
(184ra) Ottilia. Vigil von Thomas.
(184va) Thomas, Apostel (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(185vb) Thomas Cantuariensis, hl., Martyr (AH 55/9, Chevalier 19250). Sequenz.
(185ra) Silvester, hl. (AH 53/10, Chevalier 7390). Sequenz.
(185rb) Valentinus, hl. (AH 54/89, Chevalier 7316). Sequenz.
(185vb) Felix. Marcellus.
(186ra) Antonius confessor. Prisca.
(186rb) Fabianus (und Sebastianus), hl. (AH 53/229, Chevalier 772). Sequenz.
(186va) Agnes, hl. Sequenz.
(186vb) Vincentius.
(187ra) Timotheus, hl. (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(187rb) Paulus, hl. Apostel (AH 50/269, Chevalier 4786). Sequenz: Conversio s. Pauli.
(1871va) Preiectus. Policarpus. Oktav von Agnes (AH 50/271, Chevalier 5780).
(1871vb) Vigilius, hl. (AH 53/772, Chevalier 772). Sequenz.
(188ra) Purificatio BMV (Maria Lichtmess) (AH 53/99, Chevalier 3694). Sequenz.
(189ra) Blasius, hl. (AH 55/9, Chevalier 19249). Sequenz.
(189rb) Agatha, hl. (AH 50/271, Chevalier 5780). Sequenz.
(189va) Dorothea, hl. (AH 55/116, Chevalier 15706). Sequenz.
(190rb) Scholastica. Valentinus.
(190va) Iuliana.
(190vb) Cathedra s. Petri.
(191rb) Vigil von Matthias. Matthias.
(191vb) Kundegundis.
(192ra) Perpetua et Felicitas. Gregorius papa.
(192rb) Gertrudis. Benedictus.
(192vb) Annuntiatio BMV.
(193ra) Castulus. Rupertus.
(193ra) Ambrosius.
(193rb) Tiburtius et Valerianus.
(193vb) Georgius. Adalbertus.
(194ra) Marcus, hl., Evangelist (AH 53/50, Chevalier 750). Sequenz.
(194va) Vitalis.
(194vb) Philippus und Iacobus, Apostel. Walburgis (AH 53/50, Chevalier 750). Sequenz.
(195va) Inventio s. crucis (Kreuzauffindung) (AH 54/124, Chevalier 4869). Sequenz.
(196ra) Florianus.
(196rb) Gothardus.
(196va) Iohannes, Apostel (AH 55/188, Chevalier 21353). Sequenz: Iohannes ante Portam Latinam.
(197ra) Stephanus, hl., Protomartyr (AH 50/358, Chevalier 15663). Sequenz: Translatio s. Stephani.
(197ra) Stephanus, hl., Protomartyr (AH 54/7, Chevalier 21505). Sequenz: Translatio s. Stephani.
(197rb) Victor. Gordianus. Pancratius.
(197vb) Servatius. Maria ad martyres (AH 54/7, Chevalier 21505). Sequenz.
(198ra) Potentiana. Urbanus.
(198rb) Petronella.
(198rb) Nicomedes.
(198va) Marcellinus et Petrus.
(198vb) Erasmus. Bonifatius. Primus et Felicianus. (AH 55/9, Chevalier 19249). Sequenz.
(199ra) Barnabas, Apostel (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(199va) Basilides et Cyrinus. Vitus. (AH 53/229, Chevalier 772).
(199vb) Marcus et Marcellianus.
(200ra) Gervasius. Achatius (AH 55/14, Chevalier 12670). Sequenz.
(200rb) Vigil von Iohannes Baptista.
(201ra) Iohannes Baptista, hl. (AH 53/163, Chevalier 18521). Sequenz.
(202ra) Iohannes et Paulus, hl. (AH 55/14, Chevalier 12670). Sequenz.
(202rb) Vigil von Petrus et Paulus. Leo.
(203ra) Paulus und Petrus, Apostel (AH 53/210, Chevalier 14871). Sequenz.
(204ra) Paulus, hl. Apostel (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz: Commemoratio s. Pauli.
(204vb) Oktav von Iohannes Baptista. Processus et Martinianus.
(205ra) Visitatio BMV (Maria Heimsuchung) (AH 54/193, Chevalier 31231). Sequenz.
(206ra) Udalricus, hl. (AH 54/88, Chevalier 201). Sequenz.
(206rb) Translatio s. Martini. Oktav von Petrus und Paulus, Apostel (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(206vb) Wilibaldus. Kilianus, hl. (AH 53/229, Chevalier 772). Sequenz.
(207ra) Nicolaus, hl. (AH 53/181 Strophe 15ff., Chevalier 7818; AH 54/88, Chevalier 201). Sequenz: Translatio.
(207rb) Septem Fratres.
(207va) S. Benedictus. Translatio.
(207vb) Margarethe, hl. (AH 55/232, Chevalier 7455). Sequenz.
(208rb) Heinricus. Apostel (AH 50/267, Chevalier 3488). Sequenz: Divisio apostolorum.
(209ra) Alexius. Praxedis.
(209rb) Maria Magdalena, hl. (AH 50/268, Chevalier 10551). Sequenz.
(210ra) Apollinaris. Vigil von Iacobus. Christina.
(210va) Iacobus Maior, Apostel. Christophorus (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(210vb) Anna, hl. (AH 55/62, Chevalier 3501). Sequenz.
(211va) Pantaleon, hl. (AH 55/9, Chevalier 19249). Sequenz.
(211vb) Felix.
(212ra) Abdon et Sennen.
(212rb) Petrus, hl (AH 53/210, Chevalier 14871; AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz: Ad vincula s. Petri.
(212rb) Septem Machabaei.
(212va) Stephanus papa.
(212vb) Stephanus, hl., Protomartyr (AH 55/313, Chevalier 5755). Sequenz: Inventio s. Stephani.
(213ra) Oswaldus. Sixtus.
(213ra) Valentinus, hl. (AH 54/89, Chevalier 7316). Sequenz: Translatio s. Valentini.
(213rb) Felicissimus et Agatapitus, hl. (AH 53/181 Strophe 15ff., Chevalier 7818). Sequenz.
(213va) Afra, hl. (AH 53/119, Chevalier 7388). Sequenz.
(214ra) Donatus.
(214rb) Cyriacus.
(214va) Vigil von Laurentius.
(215ra) Laurentius, hl. (AH 53/173, Chevalier 10489). Sequenz.
(215vb) Tiburtius.
(216ra) Hippolytus, hl. (AH 55/14, Chevalier 12670). Sequenz.
(216ra) Eusebius. Vigil von Assumptio BMV.
(216vb) Assumptio BMV (Maria Himmelfahrt) (AH 53/104, Chevalier 3783). Sequenz.
(217vb) Oktav von Laurentius.
(217vb) Timotheus.
(218ra) Agapitus. Oktav von Assumptio BMV (Maria Himmelfahrt) (AH 53/104, Chevalier 3783). Sequenz.
(218va) Vigil von Bartholomaeus. Bartholomaeus, Apostel (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(218vb) Augustinus, hl. (AH 54/89, Chevalier 7316 (?)). Sequenz.
(219rb) Iohannes Baptista, hl. (AH 50/270, Chevalier 15758). Sequenz: Decollatio s. Ioannis Baptistae.
(219rb) Sabina.
(220rb) Felix et Adauctus.
(220va) Aegidius, hl. (AH 54/90, Chevalier 4698). Sequenz.
(220va) Nativitas BMV (Maria Geburt) (AH 53/95, Chevalier 19502). Sequenz.
(220vb) Adrianus. Corbinianus.
(222ra) Translatio s. Kunegundis. Gorgonius. Prothus et Iacinctus.
(222rb) Septem dormientes.
(222va) Exaltatio s. crucis (AH 54/120, Chevalier 10360). Sequenz.
(222va) Cornelius.
(223rb) Oktav von Nativitas BMV. Nicomedes.
(223va) Eufemia. Lucia. Lambertus.
(223vb) Vigil von Matthaeus.
(224ra) Matthaeus, hl., Evangelist (AH 55/6, Chevalier 15066). Sequenz.
(224va) Mauritius, hl. (AH 53/229, Chevalier 772). Sequenz.
(224va) Emmeramus.
(224vb) Rupertus, hl. (AH 54/88, Chevalier 201; AH 54/89, Chevalier 7316). Sequenz: Translatio.
(225ra) Translatio s. Virgili. Cosmas et Damianus. Wenceslaus, hl. (AH 54/83, Chevalier 3034). Sequenz.
(225va) Michael, Erzengel (archangelus) (AH 53/190, Chevalier 100). Sequenz.
(226vb) Hieronymus.
(227ra) Remigius. Leodegar.
(227rb) Marcus papa. Sergius et Bacchus.
(227va) Fides. Dionysius (AH 53/229, Chevalier 722). Sequenz.
(227vb) Gereon, hl. (AH 55/14, Chevalier 12670). Sequenz.
(228ra) Maximilanus, hl. (AH 54, Nr. 89, Chevalier 7316). Sequenz.
(228rb) Colomannus, hl. (AH 54/37, Chevalier 3460). Sequenz.
(228vb) Calixtus. Gallus, hl. (AH 54/90, Chevalier 4698). Sequenz.
(229ra) Martha, hl. (AH 50/271, Chevalier 5780). Sequenz.
(229rb) Lucas, hl., Evangelist (AH 55/6, Chevalier 15066). Sequenz.
(229va) Undecim milia virginum (Jungfrauen, hl.) (AH 55/333, Chevalier 21626). Sequenz.
(230ra) Serverus. Severinus. Crispinus et Crispinianus.
(230rb) Amandus. Vigil von Simon et Iudas.
(230va) Simon und Iudas, Apostel (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(230vb) Narcissus. Wolfgangus.
(231ra) Vigilia omnium sanctorum.
(231rb) In die sancto omnium sanctorum (Allerheiligen) (AH 53/112, Chevalier 14061). Sequenz.
(232ra) Caesarius.
(232rb) Eustachius. Leonhardus. Willibrordus. Quattuor coronati.
(232va) Theodorus.
(232vb) Martinus, hl. (AH 53/181, Chevalier 17622). Sequenz.
(233rb) Mennas. Briccius, hl. (AH 53/181 Strophe 15ff., Chevalier 7818). Sequenz.
(233va) Othmarus.
(233vb) Oktav von Martinus. Elisabeth, hl. (AH 55/120, Chevalier 6958). Sequenz.
(234ra) Caecilia, hl. (AH 50/271, Chevalier 5780). Sequenz.
(234rb) Clemens.
(234va) Felicitas.
(235ra) Chrysogonus. Katherina von Alexandrien, hl. (AH 55/203, Chevalier 18580). Sequenz.
(235vb) Virgilius.
(236ra-254vb) Commune de Sanctis. Jeweils in folgender Reihenfolge: gesungene Teile - Gebete - Lesungen.
(236ra) In vigilia unius apostoli.
(236vb) In die sancto ad missam (Apostel) (AH 53/228, Chevalier 3336). Sequenz.
(237rb) Plurimorum apostolorum.
(238vb) De evangelistis (Evangelisten). (AH 55/6, Chevalier 15066). Sequenz.
(239vb) De martyribus (Märtyrer) (AH 53/229, Chevalier 772; AH 55/14, Chevalier 12670). Sequenz.
(244rb) De uno martyre (Märtyrer) (AH 55/9, Chevalier 19249). Sequenz.
(247rb) De confessoribus (Bekenner) (AH 54/88, Chevalier 201; AH 54/90, Chevalier 4698; AH 53/181 Strophe 15ff., Chevalier 7818). Sequenz.
(251va) De virginibus (Jungfrauen, hl.) (AH 50/271, Chevalier 5780). Sequenz.
(254vb-260va) Votivmessen.
(254vb) Feria secunda missa de sapientia.
(255ra) Feria III de sancto spiritu.
(255va) Feria quarta de angelis.
(256ra) Feria quinta de karitate.
(256va) Feria VI de sancta cruce.
(257ra) Sabbato de beata virgine Maria (Maria) (AH 50/241, Chevalier 2045; AH 54/218, Chevalier 21343; AH 54/245, Chevalier 18051; AH 54/250, Chevalier 21280). Sequenz.
(258vb) In adventu domini de beata virgine (Maria) (AH 50/191, Chevalier 11654). Sequenz.
(259rb) De beata virgine infra nativitatem Christi et Septuagesimam (Maria) (AH 54/2, Chevalier 10012). Sequenz.
(259vb) Tempore pascali (Maria) (AH 50/18, Chevalier 21656). Sequenz.
(260va-264rb) Totenmessen. Jeweils in folgender Reihenfolge: gesungene Teile - Gebete - Lesungen.
(260va) Gesungene Teile. Introitus mit zwei Formularen: Requiem eternam dona eis domine... und Si enim credimus quod Iesus mortuus est... Ähnlich Offertorium und Communio.
(260vb) Gebete. Ohne Überschrift.
(261ra) In anniversario. Pro sacerdote.
(261rb) Pro pluribus sacerdotibus et episcopis. Pro fratribus et sororibus. Pro uno nuper defuncto.
(261vb) Pro pluribus.
(262ra) Pro femina. Pro elemosinariis.
(262rb) Pro parentibus.
(262va) Pro in cimiterio. Pro prevento.
(262vb) Generalis.
(263ra) Lektionen.
(264rb-269vb) Votivmessen und Gebete. Zu verschiedenen Anlässen.
(264rb) Missa pro peccatis.
(265rb) Pro pace.
(265rb) Pro concordia collecta.
(265va) Pro salute vivorum missa.
(266ra) Gebete. Pro papa vel episcopo. Pro imperatore vel rege.
(266rb) Pro principibus. Propria sacerdotis.
(266va) Pro temptacione carnis.
(266vb) Contra immundas cogitaciones. Pro peticione lacrimarum.
(267ra) Pro iter agentibus.
(267rb) Pro infirmis. Pro quacumque tribulacione.
(267va) Generalis pro omni gradu ecclesie.
(267vb) Pro universis ordinibus. De sanctis quorum reliquie continentur in ecclesia.
(268ra) Cottidiana de omnibus sanctis.
(268rb) Alia generalis. Generalis.
(268va) Pro vivis et defunctis.
(268vb) Generalis.
(269rb) Pro pluvia.
(269va) Pro serenitate.
(269vb) Pro confitentibus. Contra pestilesciam(!) et famem(!) (abgebrochen).